Ga direct naar inhoud
groene weg met vrachtwagen

Terugsluis: verduurzamen goederenvervoer

Met de vrachtwagenheffing stimuleren we het gebruik van emissievrije vrachtwagens. Zo vermindert de CO2-uitstoot van het goederenvervoer in Nederland. De netto-opbrengsten van de vrachtwagenheffing worden ingezet om (transport)ondernemers te helpen bij het verduurzamen van het goederenvervoer over de weg. Denk aan de aanschaf van emissievrije vrachtwagens, de aanschaf van laadpalen bij bedrijven, de bouw van waterstoftankstations en het realiseren van efficiënter vervoer. Dit terugspelen van de opbrengsten uit de vrachtwagenheffing via maatregelen  voor (transport)ondernemers noemen we de ‘terugsluis’.

Subsidies

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2050 het goederenvervoer emissievrij is. Maar de investeringskosten voor verduurzaming zijn vaak hoog. Daarom heeft de overheid samen met de vervoersorganisaties evofenedex, Transport en Logistiek Nederland (TLN) en VERN een pakket met maatregelen opgesteld. Deze maatregelen stimuleren ondernemers om het vervoer van goederen over de weg sneller en haalbaar te verduurzamen.

Vanaf 2024 tot en met 2030 zijn er verschillende subsidieregelingen beschikbaar. In 2024 is er 70 miljoen euro subsidie voorhanden en 100 miljoen euro in 2025. Het geld voor deze subsidies wordt geleend van het Mobiliteitsfonds. Na de start van de vrachtwagenheffing (halverwege 2026) wordt dit terugbetaald vanuit de netto-opbrengsten. Vanaf 2026 is naar verwachting ruim 320 miljoen euro per jaar beschikbaar.

In veel gevallen kunnen middelgrote en kleine ondernemers hogere subsidies ontvangen, zodat de transitie ook voor hen betaalbaar is. Zo krijgen alle ondernemers een kans om te verduurzamen.

Meerjarenprogramma

Het ‘Meerjarenprogramma Terugsluis VWH 2026-2030, Verduurzaming en innovatie van de vervoerssector’ (oktober 2024) beschrijft de regelingen voor de eerste periode van vijf jaar. Ook staat erin beschreven hoe de terugsluis tot stand gekomen is. Het Stimuleringsprogramma 2024-2025 is in november 2023 al vastgesteld en beschrijft de maatregelen in 2024 en 2025.

De terugsluis bestaat uit meerdere subsidies:

  1. Aanschafsubsidieregeling Zero-Emissie Trucks (AanZET)

  2. Subsidieregeling Private Laadinfrastructuur bij Bedrijven (SPriLa)

  3. Subsidieregeling Waterstof in Mobiliteit (SWIM)

  4. Project Electric Road Systems (ERS)

  5. Stimuleren innovatie en efficiëntie in de logistieke keten

Deze maatregelen voldoen aan de volgende criteria:

  • Doelmatig en doeltreffend
  • Richtinggevend en toekomstbestendig
  • Kansrijk voor grote, middelgrote én kleine ondernemingen
  • De transportsector moet hiervan profiteren

De subsidieregelingen AanZET, SPriLa en SWIM zijn in 2024 al begonnen. Andere maatregelen starten later. De subsidieaanvraag zelf doet u bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De aanvraagprocedures worden zo eenvoudig mogelijk gemaakt.

Maatregelen    

  1. Aanschaf emissievrije vrachtwagens (AanZET)

De Aanschafsubsidieregeling Zero-Emissie Trucks (AanZET) vergoedt een deel van de meerkosten van een nieuwe elektrische vrachtwagen. De hoogte van de subsidie is afhankelijk van de voertuigcategorie en de grootte van het bedrijf of non-profitorganisatie (klein, middelgroot of groot). Grote ondernemingen krijgen 6,1 tot 11,1% vergoed, middelgrote ondernemingen 12 tot 21% en kleine ondernemingen 14,8 tot 29%. Deze percentages houden rekening met de Milieu-investeringsaftrek (MIA), waar veel ondernemers ook gebruik van kunnen maken.

AanZET bestond al in 2022 en 2023, en is vanaf 2024 een beetje veranderd. Vanwege nieuwe Europese regels voor staatssteun is het subsidiepercentage per aanvraag iets lager. Daarnaast kunnen ondernemers nog maar één vrachtwagen per dag aanvragen. Zo maken kleinere ondernemers meer kans op een succesvolle aanvraag. In maart en oktober 2024 opende AanZET weer, waar opnieuw grote belangstelling voor was. Op 28 januari 2025 opent AanZET opnieuw.

  1. Aanschaf laadpalen bij bedrijven

De subsidieregeling Private Laadinfrastructuur bij Bedrijven (SPriLa) vergoedt een deel van de kosten voor de aanschaf en plaatsing van laadpalen op eigen terrein. De hoogte van de subsidie hangt af van de grootte van de onderneming en het vermogen van de laadpaal. Mkb-ers krijgen tot 40% van de kosten vergoed, grote bedrijven tot 20%.

Bij de aanleg van laadpalen zijn de grenzen van ons elektriciteitsnetwerk een uitdaging. Soms kan eigen batterijopslag uitkomst bieden: die kan overdag volladen en ’s nachts een of meer voertuigen opladen. Een deel van de aanschafkosten voor zo’n stationaire batterij wordt vergoed.

Ook kunnen ondernemers subsidie aanvragen voor advies over de juiste laadpalen en de aanleg daarvan. 50% van de kosten voor advies wordt vergoed, tot een maximum van € 3.500. SPriLa is voor het eerst opengesteld op 24 september 2024 en de belangstelling was groot.

  1. Bouw waterstoftankstations en aanschaf waterstof-vrachtwagens

De Subsidieregeling Waterstof in Mobiliteit (SWiM) vergoedt een deel van de investering voor aanleg van waterstof-tankinfrastructuur en van de aanschaf- of ombouwkosten van waterstofvoertuigen.

De regeling heeft twee doelen:

  • Realiseren van een landelijk dekkend netwerk van waterstoftankstations (die voldoen aan de Europese regels), en
  • Realiseren van voldoende waterstof-voertuigen op de weg, zodat een dekkend netwerk van tankstations rendabel is.

SWIM is voor het eerst opengesteld op 15 juli 2024. Ook hiervoor was grote belangstelling.

  1. Onderzoek naar rijdend opladen (ERS)

Het Project Electric Road Systems (ERS) onderzoekt of ERS een aanvulling kan zijn op stilstaand laden. Met ERS kunnen vrachtwagens namelijk rijdend opladen via bovenleidingen. Dat scheelt wachtrijen en ruimte bij laadpalen. Ook kunnen vrachtwagens hierdoor met kleinere batterijen toe, zodat er meer laadruimte overblijft. De aanschafprijzen van de trucks kunnen hierdoor ook omlaag. Een ander mogelijk voordeel is dat ERS de piekbelasting op het elektriciteitsnetwerk kan verlagen.

ERS is een relatief duur systeem bij de aanleg. Er zijn op kleine schaal buitenlandse initiatieven. Om dat voor- en nadelen te bepalen onderzoekt het ministerie van IenW de mogelijkheden van ERS op twee snelwegtrajecten in Nederland: Rotterdam-Antwerpen (100 km) en Rotterdam-Venlo (180 km). Het onderzoek richt zich op de internationale ontwikkelingen en de technische en financiële haalbaarheid.

In de ‘Infographic Electric Road Systems (ERS)’ staat een gedetailleerd overzicht van de plannen, doelen en voorwaarden rondom ERS, samen met de huidige stand van zaken. Download de 'Infographic Electric Road Systems (ERS): waar willen we naartoe?' of lees de tekstversie van deze infographic.

  1. Logistieke efficiëntie

Een andere opdracht in het Meerjarenprogramma is om het efficiënter maken van de transportsector. Het streven is om het aantal gereden vrachtkilometers met 2,5% te verminderen. Want minder kilometers betekent minder verkeer, minder verkeersopstoppingen en dus een betere doorstroming op de weg. Daarnaast betekent het minder uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof, en ook minder geluidsoverlast. Tot slot zal het aantal ongelukken op de weg hierdoor dalen.

Het project Stimuleren innovatie en efficiëntie in de logistieke keten moet hiervoor zorgen, en bestaat uit 6 maatregelen:

  1. Meten en verbeteren CO2-emissies
  2. Subsidieregeling Samenwerking In de Logistieke Keten (SSILK)
  3. Onderzoeken toelating Super-Ecocombi (SEC)
  4. Versterken projecten logistieke efficiëntie
  5. Inrichten Expertisehuis Logistiek
  6. Digitaliseren midden- en kleinbedrijf (mkb)